Alles eruit halen: het medewerkerstevredenheidsonderzoek

Het medewerkerstevredenheidsonderzoek (kortweg: MTO) brengt in beeld wat er speelt en wat mensen belangrijk vinden. Wat ze missen, anders willen en juist goed vinden gaan. De meeste grote bedrijven laten hun medewerkers een uitgebreide anonieme vragenlijst invullen. En dan?

Doe dit eens anders

En dan gebeurt er meestal weinig. Omdat mensen hun antwoorden anoniem mogen geven, durven ze misschien nog net iets eerlijker te zijn, maar tegelijkertijd ontmoedigt ze dit om voor hun eigen mening uit te komen, hier verantwoordelijkheid voor te dragen. Er is dan geen gesprek. Dat is jammer. Net als het soort vragen van het gemiddelde MTO. Medewerkers mogen kritishc zijn op de omgeving en op anderen, maar er wordt niks gevraagd over hun eigen houding en gedrag. Terwijl zij zelf toch ook onderdeel uitmaken van het gehele systeem.

Hoe dan?

Wij denken dat je op een veel meer systemische manier zou kunnen evalueren. Want zo’n regelmatige, jaarlijkse meting is een goed idee. Zorg ervoor dat in het komende MTO je medewerkers niet alleen de leidinggevende(n) en de werkomgeving beoordelen, maar ook zichzelf. Hoe functioneren zij zelf, wat is hun houding? EN doe dat dus op naam. Zodat je over de antwoorden een open gesprek kunt voeren.

Zo voer je een open gesprek

Stel, er liggen resultaten van een MTO. Het zou kunnen zijn dat een van de uitkomsten is dat medewerkers de werkdruk te hoog ervaren. Stel je voor dat je het met het team hierover wilt hebben. Grote kans dat in het gesprek van alles door elkaar heenloopt. Een paar eenvoudige sturingsvragen kunnen helpen om te onderzoeken wat er achter de resultaten zit. Deze sturingsvragen nodigen de deelnemers uit om zich op een constructieve manier uit te spreken.

Bespreek elk probleem of verbeterpunt vanuit vier invalshoeken:

Ik Wat is mijn behoefte en welke rol heb ik er zelf in?

Achter elke boodschap schuilt een behoefte. Help de medewerker om te benoemen welke behoefte hij heeft. Achter oordelen schuilen vaak onvervulde behoeften.

Jij Wat is je verzoek aan mij/anderen?

Probeer medewerkers uit te nodigen om hun behoefte te vertalen in een verzoek aan jou als leider of aan collega’s. Een verzoek is makkelijker in te vullen dan een oordeel. Ook oordelen zijn te vertalen in verzoeken.

Wij Wat hebben we gezamenlijk te doen?

Welke uitdaging of opgave ziet de persoon voor het team als geheel? Wat kan jij niet als leider oplossen of de persoon zelf maar vraagt iets van het team als geheel?

Het Wat moeten we in de context oplossen?

En tot slot: welke belemmeringen liggen er in de context? Welke oplossingen in onze werkomgeving, randvoorwaarden of procedures zijn er mogelijk en nodig?

Ga op zoek naar individuele behoeften en verschillen. Nodig iedereen uit voor zichzelf te praten en zich uit te spreken. Daarmee investeer je in de kwaliteit van de samenwerking en dialoog.

Jouw eigen gedrag

Naast een aantal sturingsvragen is ook jouw eigen gedrag van invloed op het gesprek. Hoe ga jij het gesprek in? Zorg er zelf voor dat je ontspannen én nieuwsgierig bent. Zo zorg je er met jouw houding voor dat er een ontspannen open sfeer ontstaat. En hoe kan je je houding beïnvloeden? In ieder geval door je bewust te zijn van je mindset. Wat niet helpt is bijvoorbeeld denken dat jij in je eentje verantwoordelijk bent om kritiek op te lossen. Wat wel kan helpen zijn gedachten als:

‘De uitslag gaat over meer dan alleen mijn functioneren.’
‘De scores zijn een signaal, de echte boodschap kunnen mensen mij alleen persoonlijk vertellen.’
‘Als er ontevredenheid is, zijn we samen verantwoordelijk voor verbetering.’
‘Ik kan luisteren naar kritiek, en tegelijkertijd zelf een andere mening hebben.’
‘Als iemand praat in oordelen, kan ik helpen om behoeften uit te spreken.’
‘Een open gesprek over onvrede, kan een begin zijn van verbetering.’

Tot slot

Mocht je naar aanleiding van dit artikel de wens hebben om het MTO anders in te richten of behoefte hebben aan begeleiding van het gesprek of coaching van je team, dan komen we graag bij je langs. Voor nu: veel succes met luisteren en leren.